کودکان و کرونا؛ صداوسیما چه می‌کند؟

حسین نوروزی، سردبیر کودک‌شهر

هر بحرانی، اجزایی دارد، مشکلاتی دارد که باید برای آن تمهیداتی اندیشیده شود. کودکان ایرانی، به عنوان بیشی از یک‌چهارم جمعیت کشور، بخشی از بجران کرونا هستند، که به دلیل شرایط خاص‌شان، باید به‌طور ویژه برای آن‌ها برنامه‌ریزی شود. اما درحالی‌که چندروز از آغاز بحران کرونا در ایران می‌گذرد، گویی که هیچ‌نهادی خود را مسوول اثرات این ویروس بر کودکان نمی‌داند. هرچند که کرونا روی جسم کودکان، کم‌ترین اثر را داشته، اما اولا که خطر آن برای گروه سنی کودکان صفر نیست، و از سوی دیگر، در مواقع بحرانی، توجه به سلامت روان کودکان باید یکی از مهم‌ترین اصول برنامه‌ریزان باشد. چراکه آسیبی که هراس فضای شبه‌قرنطینه‌ی اخیر به کودکان محبوس در خانه می‌زند، استرسی که از والدین مستقیم و غیرمستقیم به آن‌ها منتقل می‌شود، و فضای خبری بحرانی که خواسته و ناخواسته به سمع و نظر کودکان می‌رسد، اثرات مخربی در روان بچه‌ها خواهد داشت.

از سوی دیگر، نه والدین ما برای حضور مدام با کودکان خویش در محیط خانه تربیت شده‌اند (حوصله ندارند؟ شاید)، نه بچه‌‌ای که بازی و مدرسه و مهد و کوچه را ناگهان از دست داده، کشش تحمل مدام فضای خانه‌های قوطی‌کبریتی را دارد.
در این شرایط است که سرگرم‌کردن کودکان، و حفظ ثبات روانی آن‌ها، از مهم‌ترین اصول است که بر آرامش والدین و اعضای خانواده نیز اثر می‌گذارد.

تاکنون از سازمان عریض و طویل صداوسیما که با بودجه‌ی عمومی اداره می‌شود، تا نهادهای خصوصی اقتصادی فعال در این حوزه، از نماآوا و فیلیمو گرفته تا کجا و کجا، هیچ‌یک برای تامین امنیت روانی کودکان در شرایط پیش‌آمده برنامه‌ای نداشته‌اند. صداوسیما چه برنامه‌ی ویژه‌ای برای این‌روزها، که معلوم نیست چه‌قدر به‌طول خواهد کشید، طراحی کرده؟ سایت‌ها و گروه‌های اقتصادی خصوصی که بخش ویژه‌ی کودکان دارند، چه تدابیری اندیشیده‌اند؟
صداوسیما که شبکه‌هایی ویژه‌ی کودکان و نوجوانان دارد، باید حداقل برنامه‌های عادی این شبکه‌ها را با توجه به بحران کرونا و خانه‌نشینی چندروزه {و شاید چندهفته‌ای} بخش زیادی از کودکان تغییر بدهد؛ این تغییرات باید از لحاظ محتوایی و زمان پخش برنامه‌ها با هدف تامین جنبه‌های آموزشی و بهداشتی، و نیز ایجاد سرگرمی و آرامش برای بازه‌ی زمانی بیشتر در طول روز باشد.
مجموعه‌هایی چون فیلیمو، نماوا، آپارات و … که بخش ویژه‌ی کودک دارند، می‌توانند حتی برای چندروز، اشتراک رایگان بخش‌های کودک را برای عموم مردم فعال کنند. وزارت فن‌آوری ارتباطلات، مخابرات و اوپراتورهای تلفن همراه می‌توانند مدتی ترافیک رایگان برای دسترسی عموم خانواده‌ها به این شبکه‌ها فعال کنند.
روزنامه‌ها و سایت‌ها، آیا ستون مشخصی برای توجه به مسایل کودکان در زمان بحران تدارک دیده‌اند؟ متاسفانه خیر.

در واقع، در شرایط بحرانی، چه نهاد و گروهی، مسوولیت تامین محتوای مناسب آموزشی، و نیز محتوای متنوع و جامع سرگرم‌کننده برای کودکان را برعهده دارد؟

خانواده‌ها، درحالی‌که شبکه‌های خبری را شخم می‌زنند، حواس‌شان هست که کودک کنار دست‌شان ممکن است ناگهان با چه تیتری، چه تصویری، چه خبری مواجه شود؟

از عموم خانواده‌ها، روزنامه‌نگاران و فعالان رسانه‌ای دعوت می‌کنم که از این‌باره حرف بزنند، حداقل صداوسیما که از بودجه‌ی عمومی کشور اداره می‌شود، می‌تواند مخاطب این انتقادها باشد و از همین امروز، روش ویژه‌ای را برای شرایط اخیر پیش بگیرد.
کرونا و وضعیت بحرانی آن خواهد گذشت، اما اثرات روانی آن بر کودکان، ممکن است سال‌ها بعد نمایان شود.